Boyanın tanımını şöyle yapabiliriz: Boya, bir maddenin renk vermesi veya korunması için tatbik edilen, dekoratif ve koruyucu kimyasal bir malzemedir. Boya birçok malzemeye uygulanmaktadır. Demir, saç, ahşap, sıva gibi malzemelere boya uygulanabilmektedir. Boya, belli koşullar altında formüle edilen ve bünyesinde dört asıl unsur bulunan kimyevi bir karışımdır.
Bağlayıcılar
Boyaya olan katkısını, sağlamlık, sertlik, yapışma, parlaklık, hava koşullarına ve kimyasallara olan direnç şeklinde sıralayabiliriz. Solvent uçması ve reaksiyonu sayesinde sıvı durumdan katı duruma dönüşen ve böylece boya filmini meydana getiren likitlerdir. Bağlayıcılar boyanın temel direğidir ve tipine göre boyaya ismini verir.
Pigmentler
Doğadan saflaştırılma veya sentetik yolla elde edilen, çözücüler ve bağlayıcılar içinde çözülmeyen toz durumdaki katı taneciklerdir. Boyaya renk vermesi, parlaklık vermesi, örtücülük, fiziki ve kimyasal dayanıklılık sağlaması pigmentlerin özellikleridir.
Pigment örnekleri
Titanyum dioksit, çinko oksit, demir oksit.
Korozyon önleyici pigmentler
Çinko kromat, çinko fosfat.Dolgu maddeleri
Talk, kalsit, barit.
Kimyasal katkılar
Bu kategoride bulunan maddeler değişik özelliklerde olan ve boyaya çok az miktarda dahil olan kimyasallardır. Katkı maddelerinin kullanılma amacı boyanın özelliklerini iyileştirmek, istenmeyen değişimlerin önüne geçmektir. Bu katkıları; ıslatıcılar, matlaştırıcılar, kurutucular, köpük kesiciler, kaymak kesici, çökme engelleyici, UV ışınlarından koruyucular, optik beyazlaştırıcı, antibakteriyeller.
Çözücüler
Boyanın uçucu bölümünü oluştururlar. Boyanın yapımı ve uygulanması sırasında, boyanın özelliklerinde herhangi bir değişiklik yapmadan incelten sıvılardır. Bunlar; toluen, ksilen, white sprit, aseton, sudur.
Astar
Boya yapılacak yüzeyin yeni bir yüzey olması durumunda, çimento reaksiyonunun tamamlanması için en az dört hafta beklenir. Daha sonra astar uygulanır ve daha sonra boya uygulamasına geçilir. Bu süre beklenmeden uygulama yapılması halinde boyada dökülmeler meydana gelir. Boya uygulanmasından önce yüzey hazırlığına önem vermek gerekir. Boyadan önce uygulanması gereken astar, kesinlikle kendi üzerine uygulanacak boya cinsine uyumlu seçilmelidir.
Astarın görevleri:
Boya filminin örtücülüğünde katkı sağlar.
Alt yüzeyin emiciliğini azaltarak boya sarfiyatını düşürür.
Boyanın dalgalı olmasını önleyerek altyapıda homojenlik temin eder.
Astarın difüzyon özelliği yüksek olduğu için, boya ile uygulanan yüzey arasındaki yapışma kuvvetini (aderansı) arttırır.
İnce yapısı sayesinde yüzeye derinlemesine nüfus eder, işler.
Astar beyaz renkli ise, boya altına astarın sürüldüğünü belirtir. Koyu olan renkleri biraz açar.
Boya uygulanması sırasında altta kalmış hataları boyacıya belirtir.
Boya Ustaları için Uyarı: Kireç astarlı yüzeylere doğrudan boya sürmek yanlıştır. Kireç astar kuruduktan sonra yüzeyde bir toz tabakası meydana getirir, bu tabaka üzerine uygulanan boya tabakası yüzeyde tutunamaz ve zamanla dökülmeler olur. Bu tür yüzeyler sert bir fırçayla temizlenmelidir. Boya sürmeden Alpina şeffaf astar veya saten alçı astarlarıyla astarlanmalıdır.
Boya Uygulamasında Genel Kurallar
Boya uygulanacak yüzey yeniyse, çimento reaksiyonun bitmesi için en az dört hafta beklenir, daha sonra astar uygulaması ve boyaya geçilir. Bu süreden daha önce boya yapılırsa boyada dökülmeler meydana gelecektir. Boya uygulanmasından önce yapılması gerekli en önemli konu yüzeyin hazırlanmasıdır. Boyadan önce kullanılacak olan astarın, kendi üzerine uygulanacak olan boyaya uygun seçilmesi gereklidir.
Herşeyden önce uygulanacak boyaya uygun alet edavatların tam olarak elimizde hazır olması gereklidir. Boyacılıkta kural olarak aynı sistemde ve aynı markaya ait ürünlerin kullanılması kaliteli bir iş için olmazsa olmazdır. Kullanılmasına karar verilmiş malzemelerin uygulama talimatlarına kesinlikle uyulması gerekir. Eğer yüzey kirli ve nemli ise bu yüzeylere boya işlemi yapılmamalıdır. Boya uygulamasının yapılacağı yüzey, boya cinsine göre hazırlanmalıdır ve eğer varsa alt yapıdaki oluşmuş olan hatalar onarılmalıdır. İlk kez boya uygulanacak yeni sıvalı veya brüt beton yüzeylere uygulama için en 3-4 hafta beklenmelidir. Genel kural olarak, bütün boyalar uygulama yapılmadan önce kendi ambalajında uygun bir karıştırıcı ile iyice karıştırılmalıdır. Ahşap koruyucular, selülozik dolgu verniği ile ve epoksi grubu ürünleri kendi ambalajında karıştırılmasını takiben başka bir kaba aktarılarak tekrar karıştırılmalıdır. Aşırı sıcak ve aşırı soğuk çevre ortamlarında boya uygulaması yapılmamalıdır. Boya uygulaması ince katlar halinde yapılması tavsiye edilir. Boyaya sıvı ya da toz olsun hiç bir katkı yapılmamalıdır. Boya, kutusu üzerindeki talimatında yazılı olan inceltme oranından fazla inceltilmemelidir. Boyanın iyi yapışmasını sağlamak amacıyla parlak yüzeyler matlaştırılmalıdır. Uygulamadan sonra eğer boyamız artmışsa, artan boyayı ileride tekrar kullanmak için, boyaya yüzeyini biraz örtecek kadar kendi inceltisinden eklenmeli ve karıştırmadan kapağı kapatılarak serin bir ortamda depolanmalıdır.
Boyanmaya hazır hale getirilmiş yüzeylerin kirlenmemesi amacıyla iki kat astar uygulanmalıdır. Bu uygulama sayesinde, ilk kat malzeme ile yüze boya sistemi arasında aderans köprüsü meydana gelir. Ahşap ve metallerde özel astarlar kullanılmaktadır. Anti-korozif nitelikteki metal astarlarının yanında mineral bağlayıcı türlerin de kullanılması alkali dirençlerinin yüksek olmasını temin eder. İki kat (primer) uygulama sonrasında, yüzeyin düzgün olmaması halinde, astarın üzerine yoklama şeklinde ve çelik spatül ile macun uygulaması yapılır. Geniş çatlaklar, yarıklar ve çukurlar bir kerede doldurulmaz, uygulama ince katlar şeklinde yapılmaktadır.
Macun iyice kuruduktan sonra zımparalanır, ikinci kat astar çekilir. Son kat boyaların özelliği dış koşullara dayanımı sağlamaktır. Aynı zamanda görsel etki de kazandırırlar. Son kat boya uygulamasında genellikle TS 39 kriterine uygun boyalar, özel performans gerektiren durumlarda ekopsi, poliüretan, klor kauçuk gibi bağlayıcılar kullanılmaktadır.
Boya uygulamasına başlanmadan önce ön kontrol yapılmalıdır. Fırça ile uygulamada iz kalmamasına önem verilmelidir. Boyama işlemi, -5 derece sıcaklığın altında ve % 80 nisbi nem oranının üzerinde yapılmamalıdır. Boyanacak olan yüzeyin yağdan, küften, tozdan ve isten arındırılması şarttır. Yeni sıva ve beton yüzeyler prizini tamamlamış olmalıdır.
Ahşap yüzeylerin, özellikle de dış doğramaların tüm yüzeylerine montaj yapılmadan önce ilk kat astarın uygulanması gereklidir. Diğer malzemelerde de macun uygulama sırasına benzer olarak iki kat astardan sonra olmalıdır. Boya üzerine tekrar boya yapılabilmesi için, alttaki tabakanın dokunulabilir kuruluğa gelmesi gerekir.
Boyama Uygulamaları
Öncelikle uygulama yapılacak yüzey iyi bilinmelidir. Boya da yüzeyin özelliğine göre seçilmelidir. Ahşap yüzeyler rutubetli, reçineli, budaklı, küflü ve eski boyalı olabilir. Duvar yüzeyler rutubetli, tozlu, yağlı, kirli, ve eski boyalı olabilir. Metal yüzeyler paslı, yağlı, kirli, ve eski boyalı olabilir. Bu şekilde olan yüzeylerde öncelikle iyi bir temizlik gerekir.
Kurallarına uygun bir boyama sırasıyla şöyle olmalıdır:
Yüzey hazırlama, 1. kat astar, macunlama, 2. kat astar, son kat uygulamaları.
Uygun Boyanın Seçilmesi
Boya alırken öncelikle boyanacak yüzeylere uygun bir boya seçilmelidir. Yardımcı malzemeler de gerekiyorsa, bunların da boyanacak yüzeye ve boyaya uygun olmasına dikkat edilmesi gereklidir. Uygulamadan iyi bir sonuç almak için, kaliteli astarlar ve incelticiler kullanılmalıdır. Boya satın alırken, ürünün TSE’ye uygun olmasına, üreticinin ISO 9001 belgesine sahip olmasına dikkat edilmelidir. Seçtiğimiz rengin ortama uygun olup olmadığını da düşünmeliyiz.
Renk seçiminde kişisel zevkler önemliyse de, uygulanacak renk için mekanın özelliklerine de dikkat etmeliyiz. Koyu renkler ışığı emer ve iç ortamları olduğundan daha küçük gösterir. Alçak tavanlı ve küçük odalarda beyaz veya pastel renkler kullanılmalıdır.
Boya Konusunda Ürün Grupları
Ahşap Boyaları, Ahşap Emprenye, Ahşap Koruyucu, Alçı, Antipas, Astar Boya, Badana Tankı, Baz Boya, Beton Astarı, Beton ve Harç Katkılar, Bitümlü Membranlar, Bordür, Boya Fırçası, Boya Malzemeleri, Boya Rulosu, Boya Setleri, Boya Sökücü, Çekçek, Damlalık Profili, Dekoratif Ürünler, Derz Dolgular, Dış Cephe, Dış Cephe Akrilik Püskürtme Makinesi, Dış Cephe Astarı, Dış CepheBoya Astarı, Dış Cephe Kaplaması, Dış Cephe Macunu, Diğer Ürünler, Dilatasyon Profili, Donatı Filesi, Dübeller, Harç Gelberi, Hazır Harçlar, Hazır Sıva Malaları, İç Cephe, İç Cephe Macunu, İç Dekorasyon Püskürtme Makinesi, Kaplama Astarı, Kaplamalar, Konsantre Astar, Konsantre Astar, Köpük, Köşe Malaları, Köşe Profilleri, Kuruma Örtüsü, Macun, Macun, Macun Küreği, Mala, Maskeleme Bandı, Mastik-Silikon, Metal Boya, Mineral Kaplama, Paket Sistemleri, Panzer File, Plastik Boya, Plastik Takoz, Pratik Branda, Pratik Teleskopik Sap, Profil, Raspa, Renklendiriciler, Rulo Eleği, Rulo Yedekleri, Saten Boya, Selülozik Boya, Sentetik Astar Boya, Sentetik Boya, Sentetik Tiner, Sırıklar, Sıva, Sıva Harcı, Sıva Mastarı, Silikon, Silikonlu Dış Cephe Boyası, Silikonlu Kaplama, Spatula, Spray Boya, Su İzolasyon Malzemeleri, Şeffaf Astar, Tavan Boyası, Teak Yağı, Terebentin, Tesbit Vidası, Tiner, Tutkallar, Universal Astar, Vernik, Yağlı Boya, Yalıtım Levhaları, Yapıştırıcılar, Yapıştırma Harcı, YolBoyası, Zehirli Boya, Zemin Boyası, Zımpara, Zımpara Malaları.
Boya Fiyatları
Boya fiyatları hammedde girdileri ve rekabet nedeniyle değişiklik göstermektedir. Mevsimsel kullanıma uygun bir tüketim malı olması sebebiyle, boya fiyatları mevsime göre de değişiklik gösterir.
Türkiye’nin Önde Gelen Boya Firmaları
Marshall, Filli Boya, DYO, Polisan, Casati, ÇBS, Jotun, İshakol, Bi